Rak jamy ustnej- sygnały ostrzegawcze jakich nie możesz lekceważyć!

Napisano przez

Rak jamy ustnej to nowotwór złośliwy, który rozwija się z nabłonka pokrywającego wnętrze jamy ustnej. Jest to drugi najczęstszy nowotwór głowy i szyi, po raku krtani. Według statystyk w 2020 roku na raka jamy ustnej zachorowało ponad 378 tysięcy osób, jednocześnie z tej przyczyny zmarło prawie 178 tysięcy chorych na całym świecie. Średni wiek w momencie rozpoznania nowotworu wynosił 62 lata. Rak jamy ustnej- sygnały ostrzegawcze jakich nie możesz lekceważyć!

Rak jamy ustnej- przyczyny

Rak jamy ustnej może mieć różne przyczyny, ale najczęściej wiąże się z paleniem tytoniu, spożywaniem alkoholu, zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), narażeniem na promieniowanie UV, niedoborem witamin i złym stanem higieny jamy ustnej. Niektóre zmiany w jamie ustnej, takie jak leukoplakia (biała plama) czy erytroplakia (czerwona plama), mogą być stanami przednowotworowymi i zwiększać ryzyko raka.

Może dotyczyć różnych części jamy ustnej, takich jak:

  • warga, zwłaszcza dolna,
  • język, głównie jego przednia i boczna część,
  • dno jamy ustnej, czyli obszar między językiem a dziąsłami,
  • błona śluzowa policzka i podniebienia twardego,
  • wyrostki zębodołowe, czyli części kości szczęki i żuchwy, w których osadzone są zęby.

Rak jamy ustnej- objawy

Rak jamy ustnej często nie daje charakterystycznych objawów we wczesnym stadium, dlatego jest trudny do wykrycia. Niektóre z możliwych objawów to:

  • owrzodzenie, guzek, plama lub zmiana koloru w jamie ustnej, która nie goi się w ciągu 3 tygodni,
  • ból, krwawienie, ślinotok lub nieprzyjemny zapach z jamy ustnej,
  • trudności w żuciu, przełykaniu, mówieniu lub poruszaniu językiem lub szczęką,
  • drętwienie lub uczucie pieczenia w jamie ustnej,
  • poluzowanie zębów lub ból dziąseł,
  • chrypka, ból gardła lub ból ucha,
  • powiększenie węzłów chłonnych na szyi.

Diagnostyka i leczenie

Diagnostyka raka jamy ustnej polega na wywiadzie medycznym, badaniu przedmiotowym i badaniach dodatkowych. Lekarz może zbadać jamę ustną za pomocą lusterka, sondy lub endoskopu. Może też pobrać wycinek podejrzanej tkanki do badania histopatologicznego, które potwierdzi lub wykluczy obecność raka. Ponadto, w celu oceny rozsiewu nowotworu, mogą być potrzebne badania obrazowe, takie jak:

  • USG (ultrasonografia),
  • RTG (rentgenografia),
  • TK (tomografia komputerowa),
  • MRI (rezonans magnetyczny),
  • PET (pozytonowa tomografia emisyjna).

Leczenie raka jamy ustnej zależy od wielu czynników, takich jak typ, lokalizacja, wielkość i stadium zaawansowania nowotworu, stan ogólny pacjenta i jego preferencje. Najczęściej stosowanymi metodami leczenia są:

  • leczenie chirurgiczne, polegające na usunięciu guza i okolicznych tkanek, a czasem także węzłów chłonnych lub fragmentów kości,
  • radioterapia, polegająca na niszczeniu komórek nowotworowych za pomocą promieniowania jonizującego,
  • chemioterapia, polegająca na podawaniu leków cytostatycznych, które hamują podział komórek nowotworowych,
  • immunoterapia, polegająca na pobudzaniu układu odpornościowego do zwalczania komórek nowotworowych,
  • terapia celowana, polegająca na podawaniu leków, które blokują specyficzne czynniki wzrostu lub receptory komórek nowotworowych.

Często konieczne jest zastosowanie połączenia kilku metod leczenia, aby uzyskać najlepszy efekt. Leczenie raka jamy ustnej może mieć poważne skutki uboczne, takie jak:

  • ból, obrzęk, krwawienie lub zakażenie w miejscu operacji,
  • trwałe uszkodzenie nerwów, mięśni, kości lub naczyń krwionośnych,
  • zaburzenia mowy, żucia, przełykania lub oddychania,
  • zmiany wyglądu twarzy lub szyi,
  • suchość, owrzodzenie lub zapalenie błony śluzowej jamy ustnej,
  • zmniejszenie ilości i jakości śliny,
  • utrata zębów lub próchnica,
  • zmiany smaku lub zapachu,
  • nudności, wymioty, biegunka lub zaparcia,
  • utrata apetytu lub masy ciała,
  • osłabienie, zmęczenie lub anemia,
  • infekcje, krwawienia lub zaburzenia krzepnięcia,
  • reakcje alergiczne lub nadwrażliwość na leki,
  • zaburzenia hormonalne lub płodności.

Rak jamy ustnej- rokowania

Rokowania w raku jamy ustnej zależą od wielu czynników, takich jak stadium zaawansowania, lokalizacja, typ i stopień zróżnicowania nowotworu, wiek i stan ogólny pacjenta, odpowiedź na leczenie i obecność przerzutów. Ogólnie, im wcześniej zostanie wykryty i leczony rak jamy ustnej, tym lepsze są szanse na przeżycie. Szacuje się, że pięcioletnia przeżywalność w najniższych stadiach zaawansowania wynosi około 80%, a w najwyższych spada do około 20%.

Rak jamy ustnej jest poważną chorobą, która może mieć fatalne konsekwencje dla zdrowia i jakości życia pacjenta. Dlatego ważne jest, aby dbać o higienę jamy ustnej, unikać czynników ryzyka, regularnie badać swoją jamę ustną i zgłaszać się do lekarza w razie jakichkolwiek niepokojących objawów. Im szybciej zostanie rozpoznany i leczony rak jamy ustnej, tym większe są szanse na wyleczenie i powrót do normalnego funkcjonowania.