Czerniak- jak rozpoznać? objawy, przyczyny oraz sposoby leczenia
Czerniak to złośliwy nowotwór wywodzącym się z komórek barwnikowych. Najczęściej występuje w skórze, ale może również pojawić się na błonach śluzowych przewodu pokarmowego czy nawet w gałce ocznej. Według statystyk czerniak stanowi 5-7% wszystkich nowotworów skóry. W Polsce rocznie notuje się około 2500–3000 zachorowań na czerniaki, z czego około 1000 wykrywanych jest w stadium bardzo zaawansowanym lub rozsianym. W ostatnich latach obserwuje się drastyczny wzrost zachorowań te ten nowotwór, według przeprowadzonych statystyk co roku diagnozuje się aż o około 10% więcej przypadków. Niechlubny prym na pod względem ilości zachorowań wiedzie Australia gdzie odsetek wynos aż 29 przypadków na 100 tysięcy osób. Dowiedź się jak rozpoznać czerniaka. Czerniak- jak rozpoznać? objawy, przyczyny oraz sposoby leczenia.
Czerniak- czynniki ryzyka
- nadmierna ekspozycja na promieniowanie UVA i UVB zarówno słoneczne jak i sztuczne (solaria),
- duża skumulowana ekspozycja na słońce, oparzenia słoneczne w dzieciństwie,
- wiek i płeć – według statystyk częściej czerniak diagnozowany jest u kobiet, ryzyko zachorowania na czerniaka rośnie wraz z wiekiem,
- jasna karnacja skóry, jasny lub rudy kolor włosów, niebieski kolor oczu oraz również obecność piegów, łatwe uleganie oparzeniom słonecznym zwiększa ryzyko zachorowania 3-krotnie,
- występowanie czerniaka u krewnych pierwszego, przyjmuje się, że zwiększa ryzyko zachorowania, aż 3-krotnie,
- wcześniejsze chorowanie na czerniaka zwiększa ryzyko ponownego zachorowania aż 8-krotnie,
- występowanie innego nieczerniakowego nowotworu złośliwego skóry, w tym raka podstawnokomórkowego, raka kolczystokomórkowego
- zespół znamion dysplastycznych
- duża liczba znamion barwnikowych (melanocytowych) oraz dużych wrodzonych znamion barwnikowych
- skóra pergaminowa (xeroderma pigmentosum) – 100-krotnie zwiększone ryzyko
- immunosupresja i przeszczepienie narządu
- jatrogenna ekspozycja na promieniowania ultrafioletowe wraz z psoralenem – fotochemioterapia (PUVA)
- prawdopodobnie promieniowanie jonizujące
Czerniak- Jak wygląda
Zmiany w obrębie znamienia, które budzą niepokój onkologiczny, są określane jako ABCD:
- A -(od ang. assymetry) asymetria – zmiana kształtu znamienia z okrągłej na niesymetryczną, nieregularną,
- B – brzegi (od. ang. border)- nierówne, postrzępione brzegi znamienia,
- C – kolor (od ang. colour) – nierówny rozkład barwy (ciemniejsze i jaśniejsze obszary w obrębie jednego znamienia),
- D – rozmiar, średnica znamienia (od ang. diameter) – ocenie powinny być poddane wszelkie znamiona o wielkości powyżej 6 mm,
Niekiedy w ramach systemu ABCD uwzględniany jest dodatkowy objaw: E (elevation)- uwypuklenie powierzchni ponad poziom otaczającego zmianę naskórka,
Niepokój budzić powinny wszystkie, nawet najmniejsze zmiany dotyczące już istniejących znamion. Do najczęstszych objawów czerniaka, wymagających konsultacji z lekarzem (onkolog, chirurg onkolog, dermatolog) należą przede wszystkim:
- zgrubienie
- zaczerwienienie wokół znamienia
- swędzenie wokół znamiona
- krwawienie
- powiększenie
- zmiany zabarwienia
- zmiana kształtu
Czerniak charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami na węzły chłonne. Usunięcie czerniaka, kiedy nie jest jeszcze zaawansowanym stadium pozwala na całkowite wyleczenie. Dlatego tak ważne jest jego szybkie i prawidłowe rozpoznanie.
Czerniak- Leczenie
Podobnie jak w przypadku innych chorób nowotworowych w leczeniu czerniaka również największą rolę odgrywa jego wczesne zdiagnozowanie i rozpoczęcie leczenia. Fundamentem leczenia czerniaka jest leczenie operacyjne, polegające na wycięciu zmiany wraz z marginesem zdrowej skóry. W przypadku występowania większych czerniaków, których grubość wynosi ponad 1 mm (w głąb skóry) dokonuje się biopsji węzłów chłonnych położonych najbliżej nowotworu. Jeśli w pobranych węzłach znajdują się komórki nowotworowe, konieczne jest ich całkowite wycięcie oraz rozpoczęcie leczenia systemowego czerniaka. W zaawansowanym stadium czerniaka stosuje się różne metody leczenia i są to między innymi chemioterapia, radioterapia, immunoterapia i terapia celowana( polega na podaniu leku celowanego molekularnie tzn. blokującego swoiste mechanizmy albo receptory komórek nowotworowych).
- Wiosenna sałatka z serem camembert i kurczakiem
- Palce pałeczkowate- ten objaw zwiastuje raka płuc, pojawia się u 30% chorych
- Nietypowe objawy alergii- Jeśli nie zauważysz, to lepiej ich nie lekceważ
- 6 Produktów wyniszczających jelita- Na pewno masz je w swoim domu
- 12 najbardziej toksycznych warzyw i owoców. Większość z nich masz w swojej spiżarce!