Wścieklizna u człowieka- objawy oraz sposoby leczenia

Napisano przez

Wścieklizna to niezwykle niebezpieczna choroba. co roku z jej powodu umiera około 100 tyś osób na całym świecie. Przyczyną wścieklizny jest wirus z rodzaju Lyssavirus, z rodziny Rhabdoviridae. Do zarażenia dochodzi nie tylko na skutek pogryzienia przez chore zwierzę, ale również przez bezpośredni kontakt (zwykle śluzówek, uszkodzonej skóry) ze śliną zakażonych zwierząt. Dowiedź się jakie są objawy oraz sposoby leczenia wścieklizny u człowieka. Wścieklizna u człowieka- objawy oraz sposoby leczenia.

Wścieklizna u człowieka- jak dochodzi do zakażenia?

Niebezpieczna dla ludzi jest ślina zakażonych zwierząt. Do zakażenia dochodzi nie tylko przez ugryzienie, ale także polizanie przez chore zwierzę zranionej skóry, błon śluzowych ust, nosa oraz spojówek. Możliwe jest również zakażenie drogą kropelkową. Wirus atakuje ludzki układ nerwowy. przez włókna nerwowe przemieszcza się do zwojów czuciowych, dalej do rdzenia kręgowego aż dotrze do mózgu. Tam namnaża się niezwykle intensywnie. Zakażone komórki nerwowe przestają pełnić swoje funkcje, a szerzący się stan zapalny i degeneracyjny sieje nieodwracalne spustoszenie w układzie nerwowym. Czas inkubacji trwa od 3-8 tygodni, w niektórych sytuacjach może się wydłużyć i trwać nawet do ponad roku. Wszystko To zależy od miejsca, w jakim wirus wniknął do organizmu, oraz od naszej odporności.

W Polsce ostatni przypadek zakażenia wścieklizną został odnotowany w 2002 roku. To jednak nie powinno uśpić naszej czujności, ponieważ wścieklizna zawsze kończy się tak samo czyli śmiercią chorego. Jest chorobą, której nie można wyleczyć, dlatego tak istotna jest ocena ryzyka.

Wścieklizna u człowiek- objawy

Objawy wścieklizny pojawiają się dopiero po kilku tygodniach od zakażenia i zaczyna się od mrowienia, pieczenia i obrzmienia skóry wokół miejsca, w którym doszło do kontaktu ze śliną chorego zwierzęcia. Ponadto pojawiają się również bóle głowy, gorączka, nudności, niepokój, podniecenie, nagłe zmiany nastroju, nerwowość oraz agresywność. Bardzo charakterystycznymi objawami wścieklizny u człowieka są wodowstręt i światłowstręt.

Wścieklizna postępuje niezwykle szybko, a stan zdrowia chorego tak na prawdę pogarsza się z godziny na godzinę. Pobudzenie przechodzi w drgawki, pojawiają się niedowłady i następnie paraliż. W końcu dochodzi do porażenia mięśni układu oddechowego i uduszenia. Od pojawienia się pierwszych objawów do śmierci chorego najczęściej mija tylko tydzień czasu.

W krajach europejskich i Ameryki Północnej przypadki zakażenia są sporadyczne, najwięcej zakażeń wścieklizną odnotowuje się w Afryce i Azji. W samych Indiach rocznie dochodzi do 3,6 miliona pogryzień ludzi przez psy, których następstwem jest kilkadziesiąt tysięcy zgonów z powodu wścieklizny.

Jakie objawy u zwierząt powinny nas zaniepokoić?

  • podwyższona ciepłota ciała,
  • wodowstręt,
  • brak naturalnego lęku przed ludźmi u zwierząt dzikich,
  • rozdrażnienie, niepokój i nagła zmiana usposobienia zwierzęcia – zmniejszenie lub wzrost agresji,
  • wzmożone reakcje na bodźce zewnętrzne, ataki szału,
  • brak koordynacji ruchowej, niezborność wzroku,
  • ślinotok,
  • drgawki,
  • śpiączka.

Wścieklizna u człowieka- leczenie

Patogeny wywołujące chorobę nie są obecne we krwi, moczu ani kale. Można je wykryć w płynie mózgowo-rdzeniowym, a w bardzo późnym stadium choroby także w ślinie.

Diagnostyka wścieklizny jest bardzo trudna z powodu tego, że nie ma testu na obecność wirusów wścieklizny we krwi. Jej celem nie jest potwierdzenie wystąpienia choroby, tylko ocena prawdopodobieństwa jej wystąpienia. W skład procesu diagnostycznego wchodzą zwykle:

  • wywiad (pod kątem pogryzień i kontaktu z chorymi zwierzętami, a także objawów ogólnych),
  • obserwacja weterynaryjna zwierzęcia, które pogryzło człowieka lub pośmiertne badanie jego mózgu.

Obserwacja zwierzęcia trwa 15 dni. Wirus znajduje się w jego ślinie na 10-12 dni przed śmiercią, można więc założyć, że jeśli zwierzę dożyło końca kwarantanny, w momencie pogryzienia ślina nie była jeszcze zainfekowana.

Nie ma również skutecznego leku na wściekliznę, a kiedy pojawią się pierwsze objawy to chory umiera w ciągu kilku dni. Jedyną szansa jest podanie szczepionki, niestety musi ona zostać podana choremu przed wystąpieniem pierwszych objawów.

Jeśli lekarz uzna, że istnieje ryzyko zarażenia i rozwoju choroby, stosuje się środki ochrony bierno-czynnej czyli:

podanie surowicy (immunoglobuliny),

podanie 5 dawek szczepionki w ustalonym schemacie w ciągu 28 dni:

  • I dawka – jak najszybciej od niebezpiecznego kontaktu ze zwierzęciem.
  • II dawka – 3 dni po dawce początkowej.
  • III dawka – 1 tydzień od pierwszego szczepienia.
  • IV dawka – 2 tygodnie od pierwszej dawki.
  • V dawka – po miesiącu od pierwszej dawki.
  • VI dawka – po 3 miesiącach od pierwszego szczepienia (tylko wtedy, jeśli zaistniało poważne zagrożenie wścieklizną).

Obecnie zamiast podawania bolesnych zastrzyków w brzuch, szczepi się w ramię. Zastrzyk jest bezbolesny i bezpieczny, nie daje żadnych powikłań neurologicznych.

U osób zaszczepionych w ciągu ostatnich 5 lat wystarczy podać 2 dawki szczepionki. U tych, u których zadrapania czy rany są bardzo powierzchowne, stosuje się jedynie serię szczepień, bez podawania surowicy.