Szkarlatyna- przyczyny, objawy oraz leczenie

Napisano przez

Szkarlatyna nazywana inaczej płonicą, to jedna z najczęstszych chorób zakaźnych wieku dziecięcego. Jest to choroba bakteryjna wywołana przez bakterię Streptococcus pyogenes – paciorkowca grupy A. Przed erą antybiotyków była niezwykle groźna dla zdrowia, a w niektórych przypadkach nawet śmiertelna. Dzisiaj natomiast na całe szczęście leczy się ją antybiotykami, zwalczającymi paciorkowce, przeważnie penicyliną. Na szkarlatynę chorują głównie dzieci, u dorosłych choroba zdarza się niezwykle rzadko. Najczęściej do zakażenia dochodzi w szkołach oraz w przedszkolach. Sprawdź na jakie objawy należy zwrócić uwagę i jak leczyć płonicę. Szkarlatyna- przyczyny, objawy oraz leczenie.

Czym jest szkarlatyna

Szkarlatyna inaczej płonica jest chorobą zakaźną, wywołaną przez bakterię Streptococcus pyogenes – paciorkowca grupy A. Objawy szkarlatyny najczęściej można zauważyć u dzieci w wieku od 5 do 15 lat, choć można na nią zachorować w każdym wieku. Jedynym sposobem zapobiegania przed zachorowaniem na szkarlatynę jest unikanie kontaktu z osobami chorymi. Powinny być one izolowane przez 24 godziny od rozpoczęcia leczenia. Po upłynięciu doby od wdrożenia antybiotykoterapii, zakaźność znacząco spada. Leczenie szkarlatyny z reguły jest skuteczne, choć niekiedy zdarzają się groźne powikłania. Należą do nich: zapalenie ucha, ropne zapalenie węzłów chłonnych, paciorkowcowe zapalenie stawów, gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, zapalenie mięśnia sercowego oraz posocznica.

Szacuje się, że w Polsce ilość przypadków płonicy wynosi około 70 osób na 100 000 mieszkańców. Do zakażenia może dojść:

  • bezpośrednio od osoby chorej drogą kropelkową
  • bezpośrednio od zdrowego nosiciela
  • pośrednio przez odzież i przedmioty używane przez chorego

Szkarlatyna- objawy

Okres wylęgania choroby wynosi 2-5 dni. Po tym czasie zauważa się ostre nasilenie objawów, głównie nagłe podwyższenie temperatury ciała( dochodzące nawet do 40 stopni Celsjusza) i bardzo złe samopoczucie. Oprócz gorączki pojawia się również charakterystyczna dla szkarlatyny wysypka, która pojawia się najczęściej w drugiej dobie choroby. Ma formę plamkowo-grudkowa lub czerwono-plamkowa i obejmuje praktycznie całe ciało poza trójkątem pomiędzy fałdami policzkowymi (trójkąt Fiłatowa). Nie rozwija się na powierzchniach dłoniowych rąk i podeszwowych stóp. Na początku można ją zaobserwować na tułowiu i następnie rozprzestrzenia na inne części ciała. Na skutek nadmiernej łamliwości naczyń krwionośnych, na zgięciach fałd skórnych (np. w pachwinach), mogą pojawić się drobne wybroczyny, układające się liniowo (tzw. linie Pastii). Plamki mają tendencje do zlewania się. Wysypka płonicza zanika po kilku dniach, stopniowo. Bardzo rzadko utrzymuje się dłużej niż 7 dni. Trzecim charakterystycznym dla szkarlatyny objawem jest ból oraz silnie zaczerwienienie gardła (szkarłatne). Pojawia się również biały nalot na języku, a po kilku dniach język podobnie jak gardło nabiera bardzo intensywnego, malinowego koloru. Możliwe jest także powiększenie szyjnych węzłów chłonnych szyjnych oraz migdałków.

Szkarlatyna- leczenie

Jeszcze na początku XX wieku szkarlatyna była niezwykle groźną dla życia chorobą. Dzisiaj leczy się ją antybiotykami zwalczającymi paciorkowce przeważnie penicyliną, a standardowy czas terapii wynosi 10 dni. Głównym celem leczenia jest zahamowanie wytwarzania toksyn przez szczepy bakterii. Szybkie rozpoczęcie terapii zapobiegnie ewentualnym powikłaniom i sprawi, że chory nie będzie zarażał najbliższego otoczenia. Chorym podaje się także leki przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne. W zdecydowanej większości przypadków leczenie odbywa się w warunkach domowych, do szpitala kieruje się osoby z ciężkim przebiegiem choroby lub występującymi powikłaniami.