Reumatoidalne zapalenie stawów- objawy oraz sposoby leczenia

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), znany także jako gościec stawowy to przewlekła choroba tkanki łącznej o autoimmunologicznym podłożu, która we wczesnym stadium rozwija się w stawach, ale później może obejmować również inne narządy oraz układy. Jest to choroba wyjątkowo groźna, która może doprowadzić do kalectwa, a w sytuacji kiedy jest nieleczona może doprowadzić do śmierci chorego. Szacuje się, że w Polsce 1 na 100 osób choruje na reumatoidalne zapalenie stawów i w zdecydowanej większości są to kobiety. Chociaż na RZS nie ma skutecznego lekarstwa jakie mogłoby całkowicie cofnąć chorobę, to szybkie wdrożenie leczenia może skutecznie zahamować postęp choroby. Zapobiega to nieodwracalnym zmianom w stawach, które mogą doprowadzić do inwalidztwa, oraz powikłaniom pozastawowym. Poznaj objawy oraz sposoby leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów. Reumatoidalne zapalenie stawów- objawy oraz sposoby leczenia.

Czym jest reumatoidalne zapalenie stawów

Reumatoidalne zapalenie stawów jest przewlekłą chorobą zapalną atakującą stawy oraz inne narządy, a nawet całe układy. Rozpoczyna się od zapalenia w błonie maziowej stawów, które prowadzi do jej przerostu i pogrubienia. Wraz z postępem choroby błona maziowa stawów odcina chrząstki stawowe od płynu stawowego co w konsekwencji powoduje uszkodzenie, powstawanie nadżerek  i dalszą, nieodwracalną  destrukcję tkanek stawowych, a także okołostawowych takich jak torebki stawowe, ścięgna czy wiązadła. Brak odpowiedniej diagnozy czy wdrożenie nieodpowiedniego leczenie może doprowadzić do zniekształceń stawów, upośledzenia ich funkcji oraz zajęcia innych narządów i układów( płuca, serce, nerki, układ nerwowy, układ naczyniowy). Przyczyny reumatoidalnego zapalenie stawów nie są znane, ale według przeprowadzanych badań duży wpływ na zachorowanie mają:

  • czynniki genetyczne,
  • czynniki środowiskowe,
  • zaburzenia immunologiczne,
  • zakażenia bakteryjne lub wirusowe,
  • stres oksydacyjny,
  • płeć – kobiety chorują około 3 razy częściej niż mężczyźni,

Reumatoidalne zapalenie stawów- objawy

We wczesnej fazie choroby można zauważyć:

  • ból stawów po przebudzeniu( ból utrzymuje się najczęściej do 1 godziny po przebudzeniu);
  • sztywność mięśni;
  • obrzęki;
  • zmęczenie;
  • utrata wagi;
  • brak apetytu;
  • stan podgorączkowy.

Przy reumatoidalnym zapaleniu stawów bardzo charakterystyczne jest to, że dolegliwości występują symetrycznie, czyli w tych samych stawach po obu stronach ciała. Co ważne, w większości przypadków choroba początkowo atakuje niewielkie stawy dłoni i stóp, a dopiero później większe stawy w innych częściach ciała.

Późniejsze objawy choroby są już bardziej charakterystyczne, dokuczliwe i także zdecydowanie mogą utrudniać wykonywanie nawet najprostszych z codziennych obowiązków

  • sztywność mięśni;
  • osłabienie mięśni;
  • zaniki mięśni;
  • obrzęki;
  • tkliwość stawu na dotyk i uścisk;
  • ograniczenie ruchomości stawów;
  • przykurcze stawów;
  • problemy z wyprostowaniem palców;
  • ból karku;
  • zawroty głowy;
  • zaburzenia równowagi;
  • zaburzenia mowy;
  • drętwienie;
  • mrowienie palców;
  • niemożność zaciśnięcia dłoni w pięść.

Leczenie

Podstawą diagnostyki po kątem RZS jest wystąpienie u pacjenta co najmniej  4 z poniższych symptomów przez minimum 6 tygodni:

  •     Poranna sztywność stawów trwająca minimum przez godzinę.
  •     Obrzęki w obrębie co najmniej 3 stawów.
  •     Stawy palców lub nadgarstków objęte stanem zapalanym.
  •     Obecne guzki reumatoidalne.
  •     Zapalenie stawów symetryczne po obu stronach ciała.
  •     Zmiany radiologiczne w postaci osteoporozy lub nadżerek.
  •     Obecny czynnik reumatoidalny (RF).


Dalszy etap diagnostyki polega na zobrazowaniu uszkodzeń w obrębie stawów. Wykorzystywane w tym celu badania obrazowe to USG, rezonans magnetyczny i RTG. Typowe dla reumatoidalnego zapalenia stawów zmiany radiologiczne to obrzęk tkanek miękkich, zmniejszenie gęstości kości w okolicy stawu, zwężenie szpar stawowych oraz obecność ubytków kostnych, a na dalszym etapie zniekształcenia stawów.

Leczenie powinno się rozpocząć w ciągu 3-6 miesięcy od pojawienia się pierwszych objawów. Leki jakie są stosowane przy RZS nie są wstanie całkowicie wyleczyć choroby, mają za zadanie zahamować postęp choroby. Jeśli terapia zacznie się na wczesnym etapie choroby zwiększa to szanse na zachowanie sprawności przez pacjenta. Podstawę terapii stanowią leki modyfikujące przebieg choroby (metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna czy słabiej działające cyklosporyna A oraz także arechinę). Hamują one namnażanie się komórek zapalnych. Oprócz farmakoterapii zaleca się również wprowadzenie odpowiedniej diety, zrezygnowanie z nałogów oraz uczęszczanie na zabiegi rehabilitacyjne.