Pneumokoki- jakie są objawy zakażenia? Jak się przed nimi uchronić?

Napisano przez

Pneumokoki to niezwykle groźne dla naszego zdrowia i życia bakterie, które najczęściej atakują niemowlęta, małe dzieci oraz seniorów. W grupie ryzyka znajdują się również osoby z obniżoną odpornością organizmu oraz chorujące na choroby przewlekłe. Bakterie te najczęściej bytują w błonach śluzowych górnych dróg oddechowych zwierząt oraz ludzi. Przeprowadzone badania wykazały, że blisko 10% dorosłych i 60% dzieci są ich nosicielami. Najskuteczniejsza formą ochrony przed pneumokokami są szczepienia. Dowiedź się czym są pneumokoki, jak można się nimi zarazić oraz jakie choroby wywołują. Pneumokoki- jakie są objawy zakażenia? Jak się przed nimi uchronić?

Czym są pneumokoki?

Pneumokoki( Streptococcus pneumoniae) nazywane również jako dwoinki zapalenia płuc to bakterie, które najczęściej osiedlają się błonach śluzowych górnych dróg oddechowych w gardle lub w nosie. Są to powszechne patogeny, według przeprowadzonych badań nawet 60% dzieci w wieku przedszkolnym może być ich bezobjawowymi nosicielami. W grupie osób dorosłych jest to natomiast około 10 % populacji. Charakterystycznym elementem budowy dla pneumokoków jest polisacharydowa otoczka. To właśnie dzięki niej bakterie są w stanie unikać ataku komórek układu odpornościowego. Na podstawie składu otoczki odróżnia się ponad 90 grup serologicznych. Jednak badania wykazują, że jedynie kilkanaście z nich odpowiada za zakażenia wśród ludzi.

Pneumokoki- jak dochodzi do zakażenia

Pneumokokami najczęściej zarazić się można drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub bezobjawowym nosicielem. Największą liczbę zachorowań obserwuje się w miesiącach jesiennych i zimowych. Najwięcej zakażeń wykrywa się u dzieci między drugim miesiącem, a drugim rokiem życia oraz u seniorów powyżej 65 roku życia. W tych grupach wiekowych choroba ma bardzo ciężki przebieg i niekiedy kończy się nawet śmiercią chorego. Ciężki przebieg zakażenia najczęściej widoczny jest u osób z obniżoną odpornością organizmu oraz chorujących na choroby przewlekłe.

Do najczęstszych objawów zakażenia przez Streptococcus pneumoniae zalicza się kaszel, katar, gorączkę, osłabienie, dreszcze, ból gardła, sztywność karku oraz brak apetytu.  

Pneumokoki- jakie choroby wywołują?

Do chorób wywoływanych przez pneumokoki zaliczamy: 

  • zakażenia górnych dróg oddechowych (zapalenie gardła, oskrzeli, zatok, płuc), 
  • zapalenie ucha środkowego, 
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, 
  • zapalenie stawów, 
  • sepsę. 

Do powikłań po przebytym zakażeniu zalicza się:

  • niedosłuch lub głuchotę, 
  • drgawki, padaczkę, 
  • ropniak opłucnej, 
  • porażenia nerwów czaszkowych i deficyty neurologiczne, 
  • niewydolność oddechowo-krążeniową, 
  • zaburzenia widzenia, ślepotę, 
  • zaburzenia mowy, zachowania, 
  • zaburzenia chodu i koordynacji ruchowej. 

Pneumokoki- leczenie

U osób z potwierdzonym zakażeniem stosuje się terapie antybiotykową. Jeśli podany antybiotyk jest skuteczny, u chorego następuje poprawa, kuracja jest kontynuowana tak długo jak jest to zasadne. Natomiast w sytuacji kiedy nie następuje poprawa stanu zdrowia chorego, to antybiotyk zamienia się na inny. Oprócz leczenia przyczynowego stosuje się równocześnie leczenie objawowe poprzez podanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz przeciwgorączkowych.

Jak natomiast zapobiegać zachorowaniu? Jedynym skutecznym sposobem jest szczepionka na pneumokoki. Obecnie dostępne są dwa typy szczepionek przeciw pneumokokom. Szczepionki skoniugowane posiadają oczyszczone polisacharydy otoczkowe 10 lub 13 serotypów pneumokoków. Zalecane są dzieciom powyżej 6. tygodnia życia. W zależności od wieku osoby szczepionej podaje się od jednej do czterech dawek. Chronią one przed pneumokokowym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, sepsą, zapaleniem płuc oraz zapaleniem ucha środkowego. Szczepionki polisacharydowe zawierają polisacharydy otoczkowe 23 serotypów i są wskazane do stosowania u osób powyżej drugiego roku życia. Zalecane są osobom w wieku podeszłym, a także z upośledzoną odpornością, brakiem śledziony oraz chorobami przewlekłymi.  

Szczepienia dzieci przeciwko pneumokokom są na liście szczepień obowiązkowych od 2017 roku i dotyczą każdego dziecka urodzonego po 31 grudnia 2016 roku.

Szczepienia mają za zadanie przede wszystkim uchronić dziecko przed:

  • inwazyjną chorobą pneumokokową,
  • ciężkim przebiegiem zakażenia,
  • groźnymi powikłaniami zakażenia,
  • pośrednio chroni również osoby starsze,